Virus máy tính là gì? Các dấu hiệu nhận biết máy bị nhiễm virus và loại bỏ chúng

Virus máy tính là một loại mã độc hoặc chương trình được viết để thay đổi cách máy tính hoạt động và được thiết kế để lây lan từ máy tính này sang máy tính khác.

Virus hoạt động bằng cách chèn hoặc gắn chính nó vào một chương trình hoặc tài liệu hợp pháp hỗ trợ macro để thực thi mã của nó. Trong quá trình này, virus có khả năng gây ra các tác động không mong muốn hoặc gây tổn hại, chẳng hạn như làm hỏng phần mềm hệ thống bằng cách làm hỏng hoặc phá hủy dữ liệu. Tương tự như virus bệnh ở người không thể sinh sản mà không có tế bào chủ, virus máy tính không thể sinh sản và lây lan mà không có người tạo ra hoặc dữ liệu để lây lan.

Virus máy tính tấn công như thế nào?

Khi virus đã gắn thành công vào một chương trình, tệp hoặc tài liệu, virus sẽ nằm im cho đến khi có tác động từ đối tượng tạo ra virus hoặc sự kiện khởi chạy nó. Để virus lây nhiễm vào máy tính của bạn, bạn phải chạy chương trình bị nhiễm, virus sẽ được thực thi.

Điều này có nghĩa là virus có thể không hoạt động trên máy tính của bạn mà chỉ nằm ẩn ở một nơi lưu trữ nhất định như  máy chủ dữ liệu, máy tính đồng nghiệp… Tuy nhiên, một khi virus lây nhiễm vào máy tính của bạn, virus có thể lây nhiễm sang các máy tính khác trong cùng mạng. Đánh cắp mật khẩu hoặc dữ liệu, ghi lại các lần gõ phím, làm hỏng tệp, gửi spam địa chỉ liên hệ email và thậm chí chiếm quyền sử dụng máy. Tệ hơn nữa, một số virus được thiết kế với mục đích thu lợi tài chính.

Virus máy tính lây lan như thế nào?

Trong thời đại internet phổ biến, bạn có thể nhiễm virus máy tính theo nhiều cách khác nhau. Virus có thể lây lan qua email và tệp đính kèm tin nhắn văn bản, tải xuống tệp trên Internet và liên kết lừa đảo trên mạng xã hội. Thiết bị di động và điện thoại thông minh của bạn có thể bị nhiễm virus di động thông qua việc tải xuống ứng dụng không rõ ràng. Virus có thể ẩn được ngụy trang dưới dạng tệp đính kèm của nội dung có thể chia sẻ trên mạng xã hội như hình ảnh vui nhộn, thiệp chúc mừng hoặc tệp âm thanh và video.

Để tránh lây nhiễm virus, điều quan trọng là phải thận trọng khi lướt web, tải xuống tệp và mở liên kết hoặc tệp đính kèm và tuyệt đối không tải xuống văn bản hoặc tệp đính kèm email mà bạn không tin tưởng.

Các dấu hiệu của virus máy tính

Một só dấu hiệu nhận biết bạn đã nhiễm virus:

• Cửa sổ bật lên thường xuyên. Cửa sổ bật lên có thể khuyến khích bạn truy cập các trang web bất thường hoặc khuyên bạn tải xuống một số phần mềm không tin tưởng.
• Các thay đổi trang chủ trình duyệt của bạn hoặc có thể điều hướng qua một trang web bất kì.
• Hàng loạt email được gửi từ tài khoản email của bạn.
• Thường xuyên gặp sự cố bất thường như: máy tính không khởi động lên được, ổ đĩa thường xuyên có vấn đề, lỗi phần mềm bất thường…
• Hiệu suất máy tính chậm bất thường. Tốc độ xử lý thay đổi đột ngột có thể báo hiệu rằng máy tính của bạn có virus.
• Các chương trình không xác định khởi động khi bạn bật máy tính.
• Các hoạt động bất thường như thay đổi mật khẩu.

Làm thế nào để giúp bảo vệ khỏi vi rút máy tính?

Dưới đây là một số giải pháp giúp máy tính của bạn an toàn:

Sử dụng phần mềm chống virus tin cậy:

• Đối với cá nhân Norton Security, Bitdefender Internet Security, Trend Micro v.v..
• Đối với doanh nghiệm như Symantec Endpoint Protection, Bitdefender Gravityzone Business Security, Trendmicro Apex One V.V…

Đặc điểm các loại Virus

Các đặc điểm nổi bật để phân loại virus:

• Virus khởi động/Boot sector virus: Loại virus này có thể kiểm soát khi bạn khởi động máy tính. Chúng có thể tự khởi động, tắt máy tính của bạn.
• Virus kịch bản web/Web scripting virus: Loại virus này khai thác mã của các trình duyệt web và các trang web. Nếu bạn truy cập một trang web chứa mã độc. Chúng có thể lợi dụng để lây lan vào máy của bạn.
• Browser Hijacking : Loại virus này “chiếm quyền điều khiển” một số chức năng của trình duyệt web và có thể tự động được dẫn đến một trang web không mong muốn.
• Virus thường trú/Resident virus: Đây là một thuật ngữ chung cho bất kỳ vi rút nào tự chèn vào bộ nhớ của hệ thống máy tính. Virus thường trú có thể thực thi bất cứ lúc nào khi hệ điều hành khởi động.
• Virus hành động trực tiếp/Direct action virus: Loại virus này hoạt động khi bạn thực thi một tệp chứa virus. Nếu không, nó sẽ không hoạt động.
• Virus đa hình/ Polymorphic virus: Virus đa hình sẽ thay đổi mã của nó mỗi khi tệp bị nhiễm được thực thi. Nó làm điều này để tránh các chương trình chống virus. Loại virus này rất khó phòng chống.
• Virus nạp tập tin/File infector virus: Loại virus phổ biến này chèn mã độc vào các tệp thực thi – các tệp được sử dụng để thực hiện các chức năng hoặc hoạt động nhất định trên hệ thống.
• Virus đa phân/Multipartite virus: Loại virus này lây nhiễm và lây lan theo nhiều cách. Nó có thể lây nhiễm cả các tệp chương trình và các khu vực hệ thống.
• Virus macro: Virus macro được viết bằng ngôn ngữ macro tương tự được sử dụng cho các ứng dụng phần mềm. Những virus như vậy sẽ lây lan khi bạn mở một tài liệu bị nhiễm, thường thông qua tệp đính kèm email.

Cách loại bỏ virus máy tính

Bạn có thể thực hiện hai cách để loại bỏ virus máy tính:

• Phương pháp tự làm thủ công.
• Phương pháp tự động nhờ các công cụ diệt virus.

Việc loại bỏ virus máy tính rất phức tạp và có nhiều vấn đề liên quan. Bạn cần phải có lượng kiến thức nhất định để hoàn thành quá trình loại bỏ bằng phương pháp thủ công. Quá trình này thường bắt đầu bằng cách thực hiện tìm kiếm trên web, bạn sẽ tìm được yêu cầu thực hiện một danh sách dài các bước và bạn phải hoàn thành nó.

Nếu bạn thích cách tiếp cận đơn giản hơn, bạn thường có thể loại bỏ virus máy tính bằng cách sử dụng chương trình phần mềm chống virus.

Một số bài viết có thể bạn quan tâm:

• Clickjacking là gì?
• Phần mềm mã độc Emotet là gì?
• Endpoint Encryption là gì?
• Endpoint Protection Platform (EPP) là gì?
• Endpoint Security là gì?
• Endpoint Detection and Response (EDR) là gì?
• 7 lời khuyên về lập kế hoạch ứng phó sự cố an ninh mạng
• Hacker hack điện thoại của bạn như thế nào? Phòng ngừa ra sao?
• Nhận biết và tự bảo vệ lại Phishing như thế nào?
• Phishing là gì? và những điều bạn cần biết